Қазақ ертегілеріндегі жасырын тәрбиелік идеялар
Қазақ ертегілері – тек балаларға арналған қызықты оқиғалар емес, олар ұрпаққа өмірлік сабақ беретін даналыққа толы мәдени мұра. Ертегілерде жасырын тәрбиелік идеялар бар, ол балалардың ой-өрісін кеңейтеді, адамгершілік қасиеттерін қалыптастырады.
Көптеген қазақ ертегісінде басты кейіпкер ретіндебатырлар таңдалады. Мәселен, “Қобыланды батыр”, “Ер Тарғын” сияқты ертегілерде қиындыққа төтеп беру, әділдік үшін күрес жолы көрсетіледі. Бұл балаларға батыл болуды, қорқынышқа төтеп беруді үйретеді. Тағы бір ерекшелігі ертегілерде жалған мен өтірікке орын жоқ. «Қарақат пен Қарлығаш» сияқты әңгімелерде адалдық, шындықты бағалау идеялары айқын көрінеді. Бұл өз кезегінде балаларға дұрыс пен бұрысты ажыратуды үйретеді. Кей кейіпкерлер қиын жағдайдан тапқырлығы мен ақылы арқылы шығады. Мысалы, Алдар Көсе ертегілері шығармашылық ойлауға, мәселені шешудің әртүрлі жолдарын қарастыруға шабыт береді. Қазақ ертегілерінде отбасы, достық және қауымдық байланыстарға да ерекше мән беріледі. «Қырмызы мен Шырмауық» ертегісі туған-туысқа адал болуды, бір-біріне көмектесуді насихаттайды. Көп ертегілерде жануарлар мен өсімдіктер кейіпкер ретінде көрінеді. Олар табиғатты қорғаудың, жан-жануарларға қамқорлық жасаудың маңызын көрсетеді.
Қорыта айтсақ, қазақ ертегілері – қызықты оқиғалар ғана емес, жасырын тәрбиелік идеяларға толы мәдени мұра. Олар балаларға батылдық, адалдық, ақыл мен тапқырлықты, қоғамдық құндылықтарды және табиғатты сүюді үйретеді. Сондықтан ертегілерді тек көңіл көтеру үшін емес, тәрбие құралы ретінде де пайдалану қажет.
